Często otrzymujemy pytania o to, czym różni się stal damasceńska (10Cr15CoMoV – odpowiednik VG10) od niemieckiej stali nierdzewnej (stal 1.4116), czyli materiałów z których produkowana jest większość naszych noży. Pytacie, czy właściwości stali (i wykonanych z nich noży) znacząco się różnią. W tym artykule omówimy tę kwestię.

Różne właściwości i zachowanie stali
- Ostrość i trwałość: Stal 10Cr15CoMoV osiąga wyższą twardość (zazwyczaj 60-62 HRC) niż 1.4116 (zazwyczaj 56-58 HRC). W związku z powyższym noże ze stali damasceńskiej są ostrzejsze, a ponadto zachowują swą ostrość na dłużej. Noże ze stali nierdzewnej 1.4116 mają wprawdzie krótszą żywotność ostrza, ale ich zaletą jest to, że łatwiej się je ostrzy i nie tak trudno jest uzyskać pierwotną ostrość ostrza – taką, jak w momencie zakupu.
- Odporność na wyszczerbianie i pękanie: Dzięki niższej twardości stal 1.4116 jest bardziej wytrzymała i mniej podatna na wyszczerbianie lub pękanie podczas krojenia twardych produktów (np. kości). Noże wykonane ze stali 10Cr15CoMoV wymagają ostrożniejszego obchodzenia się z twardymi produktami.
- Odporność na korozję: Oba rodzaje stali mają doskonałą odpornością na korozję. Należy się z nimi jednak różnie obchodzić po zakończeniu krojenia. W przypadku noży ze stali damasceńskiej 10Cr15CoMoV zaleca się ich szybkie umycie, aby uniknąć powstania niepożądanych plam na ostrzu.
- Konserwacja: Ostrzenie noży ze stali 1.4116 jest znacznie łatwiejsze dla przeciętnego użytkownika. Noże ze stali 10Cr15CoMoV do optymalnego ostrzenia potrzebują lepszej jakości ostrzałki lub kamienia wodnego, jak również większej wprawy.
- Wygląd: Noże ze stali damasceńskiej są znacznie bardziej atrakcyjne wizualnie dzięki unikalnym wzorom na ostrzu, powstałym w wyniku skuwania warstw stali. Istnieje wiele wzorów występujących na stali damasceńskiej, z których każdy ma swoją nazwę. (Artykuł: Stal damasceńska - wzory na nożach). Noże z 1.4116 wyglądają zwykle mniej wyrafinowanie, powierzchnia ostrzy jest wypolerowana.
- Cena: Noże z ostrzem ze stali damasceńskiej 10Cr15CoMoV są zasadniczo bardziej kosztowne ze względu na bardziej skomplikowaną produkcję i droższy materiał. Noże z 1.4116 są znacznie tańsze.
Przejrzysta tabela z porównaniem stali
Właściwość
|
Stal 10Cr15CoMoV (odpowiednik VG10)
|
Stal nierdzewna 1.4116
|
Twardość (HRC)
|
Wysoka (ok. 60-62 HRC)
|
Średnia (ok. 55-58 HRC)
|
Wytrzymałość
|
Bardziej podatna na szczerbienie
|
Bardzo odporna na szczerbienie i pękanie
|
Odporność na korozję
|
Bardzo dobra
|
Bardzo dobra
|
Ostrość
|
Ekstremalnie wysoka
|
Bardzo dobra
|
Żywotność ostrza
|
Doskonała
|
Ostrze szybciej się tępi
|
Odporność na korozję
|
Bardzo dobra
|
Bardzo dobra
|
Szlifowanie
|
Bardziej wymagające, wymaga wysokiej jakości akcesoriów i odpowiedniej techniki
|
Łatwe, nawet dla mniej doświadczonych użytkowników
|
Wygląd
|
Atrakcyjny wzór damasceński
|
Prosta, wypolerowana powierzchnia
|
Cena
|
Wyższa
|
Niższa
|
Jaką stal wybrać, kupując wymarzony nóż kuchenny
Wybór między stalą damasceńską 10Cr15CoMoV a stalą nierdzewną 1.4116 zależy od indywidualnych potrzeb i wymagań dotyczących samego noża.
- Jeśli wymagasz najwyższej ostrości, zależy ci na wyjątkowym wyglądzie ostrza, a jednocześnie nie masz problemu z ostrzeniem i szlifowaniem, które w przypadku noży ze stali damasceńskiej są bardziej wymagające, to jest to właściwy wybór dla ciebie.
- Jeśli zadowoli cię nieco niższa ostrość, ale zależy ci na wytrzymałości noża podczas codziennego użytkowania, nawet przy twardszych produktach, bez obaw o złamanie ostrza, a przy tym nie chcesz inwestować większych kwot w zakup noża, to nóż z niemieckiej stali nierdzewnej 1.4116 sprawdzi się w twoim przypadku idealnie.
Oferta noży ze stali damasceńskiej i niemieckiej stali nierdzewnej